2012-ci il Nobel mükafatının qalibi Mo Yanla ilk telefon müsahibəsi
06.06.13

"Hiss edirdim ki, deməyə çox sözüm var…."

Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı qalibinin elan edilməsindən dərhal sonra – Mo Yandan götürülmüş telefon müsahibəsini təqdim edirik. Müsahibə 11 otkyabrda Yan Şuanq Lindblom tərəfindən çin dilində götürülmüş, Liu Pu Zenq tərəfindən bizim üçün yazıya alınmışdır.

-İlk öncə sizi təbrik edirik. Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatının qalibi olmağınız xəbərini eşidəndə hansı hissləri keçirdiniz?

-O qədər təəccüblənmişdim ki, bunu eşidəndə. Çünki Nobel mükafatının mənim üçün əlçatmaz olduğunu düşünürdüm.

-Nobelprize.org saytının ziyarətçiləri əsasən tələbələrdir. Sizcə, hansı əsəriniz gənclər, yaxud  sizin yaradıcılığınızla yeni tanış olanlar üçün gözəl bir başlanğıc ola bilər?

-Yaxşı olar ki, oxucular ilk olaraq bu il İsveçdə nəşr olunmuş “Həyat da, ölüm də məni əldən salır” kitabını oxumaqla başlasınlar. Daha sonra isə “Qırmızı kalış”, “Böyük döşlər və iri budlar ” və s. əsərlərimi oxuya bilərlər. İlk olaraq “Həyat da, ölüm də məni əldən salır” kitabını oxumalarını tövsiyə etməyimin səbəbi odur ki, bu kitab mənim üslubumu və roman sənətində göstərdiyim səyləri özündə əks etdirir.

-Gənc ikən, sizi yazıçı olmağa nə sövq etmişdi?

-Kitab oxumağa hələ uşaqkən başlamışam. Oxuduğum kitabların sayı artdıqca mənim ədəbiyyata olan həvəsim də artırdı. Hiss edirdim ki, deməyə çox sözüm var. Özümü ifadə etməyin  ən qüdrətli və çərçivəsiz yolunun ədəbiyyat olduğunu düşündüm və başladım yazmağa. Əlbəttə, özümü sübut etmək və taleyimin axarını dəyişmək istəyi də vardı.

-Bizi öz yaradıcılığınızla tanış edin, zəhmət olmasa.

-Elə indicə sizə “Həyat da, ölüm də məni əldən salır” kitabını tövsiyə etdim. Birincisi, bu kitab Çin tarixi və gerçəklilərinə məxsus olan bir sıra mühüm məsələlərə, o cümlədən, torpaq və kəndlilərlə bağlı məsələlələrə toxunur. İkincisi, mən bu əsərdə şərq surrealizmindən  istifadə etmişəm. Romanda asanlıqla heyvana çevrilən insan bir heyvanın gözü ilə son  50 ildə Çin cəmiyyətində və tarixində baş vermiş dəyişiklikləri görə bilir. Bundan əlavə, ürəkdən gələn fikirlərimi daha sərbəst və sadə dildə ifadə etmək üçün əlimdən gələni etmişəm. Beləliklə, hesab edirəm ki, bu əsər realizmə göstərilən diqqət və yaradıcı üslubun  tədqiqininin nisbətən mükəmməl və yekcins kombinasiyasıdır.

-Mən oxumuşdum ki, siz “Həyat da, ölüm də məni əldən salır” kitabını 43 gündə yazıb bitirmisiniz. Bu qədər sürətlə yazmağa sizi nə vadar etmişdi? Yazarkən nə kimi çətinliklərlə üzləşdiniz?

-Bu kitabı necə oldu ki, qısa zaman kəsiyində yaza bildim?..İlk olaraq onu qeyd edim ki, kitab real həyat hadisələrinə əsaslanıb. Hardasa 6-7 yaşım olanda bizim məktəbin yaxınlığında bir kəndli yaşayırdı. O, bütün cəmiyyətə, “xalq icmalar”ına, kollektivləşməyə qarşı idi. O dövrdə isə onun kimi insanlar radikal hesab edilirdi və hamı ona bədheybət kimi yanaşırdı, onu döyür və alçaldırdılar. Üzləşdiyi itkilər onu öz əqidəsindən döndərə bilmədi. Ailəsi, o cümlədən oğlu və qızı belə ondan üz döndərdi, ancaq o, yenə də təslim olmadı. Sonralar isə, zaman onun haqlı olduğunu sübut etdi. Romanı yazmağa başlayandan  sonra düşündüm ki, həmin “bədheybət” gec-tez bu əsərə daxil olmalıydı. Beləliklə, kitab çox qısa vaxtda yazıldı. Eskizi 43 günə yazdım, əslində isə  romandakı qəhrəmanlar bəlkə də onillərlə  mənim xəyalımda hazır şəkildə mövcud idi. Təsəvvür artıq mövcud olduğu üçün yazı da belə sürətli alındı. /literary.agta.az/

Yenililklər
05.11.24
Azərbaycanlı alim Özbəkistanın Milli televiziya  kanalının məşhur “Shirchoy” verilişinin qonağı olub
29.10.24
Kinonun işğala dirənişi - İstanbulda müzakirə
19.10.24
Bədirxan Əhmədlinin “XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi” 3 cildlik kitabı çap olunub
15.10.24
Cəfər Cabbarlı Mükafatı təqdim olunub
15.10.24
Füzulinin həyat və yaradıcılığının tədrisinə dair yeni kitab nəşr olunub
11.10.24
Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatının adı açıqlanıb
10.10.24
XV Bakı Beynəlxalq Film Festivalının bağlanış mərasimi keçirildi
09.10.24
Mikayıl Azaflının “Haqq aşığı yaranıbdı qəm çəkə” kitabı işıq üzü görüb
09.10.24
Asif Rüstəmlinin “Cəmo bəy Cəbrayılbəyli: həyatı və bədii yaradıcılığı” kitabı işıq üzü görüb
09.10.24
Anar Məcidzadə - Nə yaltaqlıq elə, nə quyruq bula...
03.10.24
Azərbaycan dastanlarınıın folklor semantikası
27.09.24
“Əta Tərzibaşı Kərkükün milli tədqiqatçısı” adlı kitabın təqdimatı olub
27.09.24
Lütviyyə Əsgərzadənin “Şeyx Məhəmməd Rasizadə” kitabı işıq üzü görüb
27.09.24
“Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığı” jurnalının növbəti sayı çap olunub
27.09.24
Vaqif Yusiflinin “Məmməd Araz dünyası” kitabı işıq üzü görüb
27.09.24
Azad Qaradərəli - Kədərli yazların doğurduğu sevinc
09.09.24
Azərbaycan yazıçısının kitabı Təbrizdə nəşr olunub
09.09.24
“Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev. Nəşr edilməmiş əlyazmaları”  kitabı nəşr edilib
09.09.24
Venesiya Film Festivalında “Qızıl Şir” mükafatının qalibi məlum olub
08.09.24
Venesiya Film Festivalında Azərbaycan filmləri nümayiş olunub
07.09.24
Şərqşünaslıq İnstitutunda “Əhməd Nədimin poetikası” kitabı çapdan çıxıb
27.08.24
Azad Qaradərəli - Alman şərqşünasın hekayələrim haqqında yazdıqları
09.08.24
Milli kino günündə “Tənha insanın monoloqu”
08.08.24
Turan Film Festivalı Laçın şəhərində keçiriləcək
02.08.24
Federiko Qarsia Lorka -  Bu çılpaq bədən at nalları dəyməyən...
12.07.24
Yelisaveta Baqryana - Ah, belə gecələr əzabdır dostum!
11.07.24
Azad Qaradərəlinin əsərlərinin beşinci cildi cap olunub
08.07.24
“Narqız” qısametrajlı animasiya filminin istehsalı davam edir
05.07.24
"Dünya ədəbiyyatı" jurnalının Çeçenistan sayı işıq üzü görüb
03.07.24
“Ulduz” jurnalı oxucuların görüşünə yeni təqdimatda gəlib
02.07.24
Frans Kafka - Hökm
25.06.24
Mədəniyyət Nazirliyi senzura ittihamlarına aydınlıq gətirib
25.06.24
Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı Şirvanda kino günlərinə başlayır
22.06.24
Şahid ifadəsi - Zərdüşt Əlizadə yazır...
13.06.24
“Divanü lüğat-it-türk”ün II və III cildləri nəşr olunub
13.06.24
“Ulduz” jurnalının may nömrəsi çap olunub
13.06.24
Azərbaycanda aparıcı teatrların siyahısı təsdiqlənib, işçilərin maaşları artırılıb
05.06.24
Özbəkistanlı şairlərin şeirləri Azərbaycan dilinə tərcümə edilərək nəşr olunub
05.06.24

Qulu Ağsəs haqqında yeni kitab çap edilib

24.05.24
Kino şirkətlərinə yeni imkan: post-prodakşna dəstək
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.