Qan Turalı - Yeni Seymur Baycan
19.11.13

Seymurun “Ana ürəyi” çap edilənə qədər olan iki illik susqunluğu haqda çox düşünmüş, bu susqunluğu hardasa yaradıcılıq böhranı kimi qiymətləndirmişdim, amma bu haqda Seymurla söhbətimiz olmamışdı.
 
Seymur xüsusən də “Quqark” və “18.6” romanları ilə özünü avtobioqrafik romana kökləmişdi, yazıçılıq üçün də bu kökləmələr, bu meyllər çox zərərlidir. Hərçənd hər bir böhran kimi bu böhrandan da çıxmaq olardı, Seymurun doyumsuz mütaliəsi vardı və kitab bəşəriyyəti də olmasa ən azı Seymuru xilas edəcəkdi. Mən buna inanırdım.
 
Kimlərəsə mənim Seymurun böhranı haqqında danışmağım qəribə görünə bilər, ona görə də bir-iki cümləlik burdaca dayanım. Şəxsi təfərrüatlardan gen-bol istifadə, I şəxsin dilindən yazmaq, (xüsusən də əsər avtobioqrafikdirsə...) süjet qurmadan eləcə həyat hadisələrinin, dəqiq müşahidələrin  (hətta bu müşahidələr yüksək əyarlı olsa belə) kağıza köçürülməsi, plansız hadisələr axırı, dayanıqsız bədii keçidlər-bütün bunlar nəsr yazan adam üçün əsl fəlakətlə nəticələnə bilər. Belə ki, yazıçı özünə qapanmaqla əsas missiyasını-insanları və cəmiyyəti anlamaq vərdişini itirə-, dünyaya öz prizmasından baxaraq başqa obrazları son dərəcə solğun və kasıb təsvir edə bilər. Kim nə deyirsə desin, ədəbiyyat yazıçının özünü anlamaq cəhdindən daha uca mətləbləri ehtiva etməlidir. Çarlz Bukovskinin əsərlərini mütaliə etdikdə bir müddət sonra yorulduğunuzu hiss edəcəksiniz, onun bioqrafiyasını oxuduqda bu yorğunluğun səbəbi üzə çıxacaq, belə ki, yazıçı təxəyyülə, başqalarını anlamağa (empatiyaya) heç bir gərək duymamış, ancaq öz başına gələn əhvalatları yazmaqla yazıçı olacağını düşünmüşdür.
 
Seymurun güclü avtobioqrafik məzmun daşıyan əsərləri özü-özlüyündə nəsrimizi üçün tamamilə yeni keyfiyyət sayıla bilərdi, lakin bu məzmunlu əsərlər bir müddət sonra yazıçını böhrana salır, yazıçı bu böhrandan özü-özünü təkrar etməklə çıxıb getdikcə vecsizləşən ədəbi fiqura da çevirə bilər, küllərindən yenidən doğula da...
 
Seymur daha çətin olan ikinci yolu qətiyyətlə seçib. “Ana ürəyi” povesti öz konseptuallığına, müasir yazı texnikasının  (pastiş, dekonstruksiya, ironiya) nümayişinə görə həm Seymur, həm də bizim nəslimiz üçün əlamətdar bir əsərdir.
 
Son dərəcə geniş yayılmış “Ana ürəyi” segahını dünya nəsri ilə təmasa salmaq, onu Svetkvari təhkiyə, alman romantiklərinin üslubunda, sərt Azərbaycan reallığında işləmək heç də asan məsələ deyil. Əsərdə hiss etdiyimiz dəqiq işlənmiş pastişlər, eləcə də obrazların psixoloji dünyasının səliqəli təsviri tamam yeni Seymurdan xəbər verir.
 
“Ana ürəyi” qədim bir əfsanənin müasir dövrə uyğunlaşdırılmasıdır. Lakin bu adaptasiyanın məqsədi müasir dövrün ziddiyyətlərini sevgi müstəvisində nümayiş etdirməkdir. Sən demə qrotesk məzmunlu əfsanəni müasir dövrdə aktuallaşdırmaq mümkün imiş. 
 
Görünür, qədim mətnlərin sehri heç zaman itmirmiş.
 
Sadəcə onları diriltmək gərəkdir. /kulis.az/

Yenililklər
04.04.24
Kino Agentliyi gənc kinematoqrafçılara dəstək məqsədilə Alternativ Kino  Akademiyası təsis edib
15.03.24
Türk mədəni irsinin qorunması üçün vahid mexanizm formalaşdırılmalıdır
15.03.24
Gülnar Səma - Ulucay Akifin “Pul axtaranlar”ı
13.03.24
“Kinomuzu yaradanlar, Kinomuzu yaşadanlar” layihəsinə start verilir
13.03.24
Mehriban Ələkbərzadə: “Əsrə bərabər gün” tamaşası dünən, bu gün, sabah kontekstində yaşadığımız əsrə baxışdır
13.03.24

Azərbaycan London Beynəlxalq Kitab Sərgisində təmsil olunur

11.03.24
"Oskar" mükafatının qalibləri məlum olub
06.03.24

Dövlət sifarişi ilə “Kür - çaylar anası” sənədli filmi istehsalata buraxıldı

03.03.24
Asif Rüstəmli - Azərtac nə vaxt yaradılıb?
29.02.24
Abbasəli Xankişiyev - Dağlar kimi məğrur saxla başını
29.02.24
Əlirza Zihəq - Şuşa zəfəri
29.02.24
II Kitabqurdu Payız Oxu Marafonunun qalibləri mükafatlandırılıb
27.02.24
Azərbaycan Respublikası Kino Agentliyinin fəaliyyəti qənaətbəxşdir
23.02.24
Kənan Hacı - Korifeyin həyatını cəhənnəmə çevirən Dahi - Mahir Qarayevin "Sonuncu korifey" romanı üzərinə qeydlər
10.02.24
Öz nəğməmlə tək qalmışam indi mən - Höte
08.02.24
Gülnar Səmanın “Sözümüz sözdür-2” kitabı “GlobeEdit” nəşriyyatında çap olunub
01.02.24
Rus poeziyasının Gümüş dövrü - Seçmə şeirlər
01.02.24
Rəşad Səfər - Çığıranlar və çığırmayanlar
29.01.24
“İsveç nəsr antologiyası” ilk dəfə Azərbaycan dilində
29.01.24
Küyülü Nəccari Səid - Olumla ölüm arasında
29.01.24
Qulu Ağsəs haqqında kitab işıq üzü görüb
27.01.24
Natəvana "yaxılan" qara və qırmızı boyalar - Fərid Hüseyn yazır
25.01.24
Mahir N. Qarayev - Qara maskalı qatil
25.01.24
Tanınmış alim Paşa Kərimov vəfat edib
25.01.24
Fərid Hüseyn - Sözümüzü Allaha çatdırana vida
24.01.24
Vaqif Sultanlının “İnsan dənizi” romanı Təbrizdə yayınlandı
16.01.24
"Arşın mal alan" Ankara Dövlət Opera və Balet teatrında nümayiş olunub
16.01.24
Mahir N. Qarayev - Bir dəqiqəlik sükut, yaxud fikirli gördüyüm fikir adamı
16.01.24
Səfər Alışarlı - "Səs" romanı ustalıqla yazılmış əsərdir
16.01.24
Dünyaca məşhur roman Azərbaycan dilində - İlk dəfə
16.01.24
Səlim Babullaoğlu - Düma, Natəvan, xəncər, arxalıq və oyun
14.01.24
Ədəbiyyat İnstitutunda unudulmaz şair Nurəngiz Günə həsr olunmuş tədbir keçirilib
10.01.24
Bu boyda ömrü məhəbbətsiz necə yaşayasan? - Orxan Vəlinin Nahit xanıma məktubları haqqında - Fərid Hüseyn
10.01.24
Bolqarıstanda beynəlxalq festivalda ölkəmizi “Açar” bədii filmi təmsil edəcək
10.01.24
Tanınmış yazıçı, ədəbiyyatşünas Çingiz Hüseynov vəfat edib
10.01.24

"Dünya ədəbiyyatı" dərgisinin "Macarıstan" sayı və "Macar ədəbiyyatı" antologiyası nəşr olunub

26.12.23
Zərdüşt Əlizadə - Qəm-qüssə, kədər şairi
20.12.23
Fərid Hüseyn - Orxan Vəlinin Nahit xanıma məktubları haqqında
18.12.23
İki şair, iki şeir - Mahir N. Qarayev və Sesar Valyexo
18.12.23
Fərid Hüseyn  Bişkekdə Çingiz Aytmatova həsr olunan beynəlxalq forumda iştirak edib
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.