Hamı günahkardı dünyada, amma
dünyada heç kimin günahı yoxdu...

Ramiz Rövşən


Bəzən imzasına böyük ümidlər bəslədiyimiz bir yazarın yeni yazdığı romanı oxuyub bitirəndən sonra içimizdə bir məyusluq hissi yaranır. Düşünürük ki, yox, alınmayıb. Bəzən də bizə tanış olmayan bir imza hansısa əsəriylə bizi heyrətləndirir.

İndi az qala, hər gün yeni bir kitab çıxır. Müxtəlif imzalar, müxtəlif janrı əhatə edən ədəbi mətnlər başımızı gicəlləndirir. Bu kitabların hamısını oxumaq imkan xaricindədir. Ona görə mən ancaq imzasına bələd olduğum yazarların kitablarını oxumağa vaxt ayırıram. İstisna hallarda “üz üzdən utanar” məsəli baxımından məcburiyyət qarşısında hansısa əsəri oxumuşam. Amma bu, həmişə olmur.

Gülnar Əhmədin imzası mənə tanış deyildi. Onunla kitab təqdimatlarından birində tanış olduq və onun ədəbiyyat haqda mülahizələri diqqətimi çəkdi. Həmin ərəfədə də “Xoşbəxt” romanı çapdan çıxmışdı. Qərara aldım ki, onun bu kiçik həcmli romanını oxuyum. Və oxudum.

Onun bundan əvvəl nəsə yazıb-yazmadığı haqqda məlumatım yoxdur. Bəlkə də “Xoşbəxt” onun ilk əsəridir. Bədii yaradıcılığa birbaşa romanla başlayan yazarlar çox azdır və bu, heç də həmişə uğurla nəticələnmir. İlk əsərin gətirdiyi məğlubiyyət bəzən yazıçı üçün psixoloji cəhətdən ağır zərbə olur və bu travmadan sonra o, uzun müddət, çox vaxt da heç özünə gələ bilmir. O, yenidən masa arxasında oturmağa özündə mənəvi güc tapa bilmir.

Gülnar Əhmədin romanını oxuduqca hiss olunur ki, bu xanım olduqca mütaliəlidir, nəyi necə yazmağı bilir, cümlələri qurama deyil, özünəməxsusdur və ən əsası, təhkiyə bacarığına malikdir. “Xoşbəxt” romanının maraqlı strukturu var və bu, ilk əsərini yazan müəllif üçün uğurlu tapıntıdır. Əsərin baş qəhrəmanı O-dur. O-nun timsalında bir ailədə baş verən yadlaşma prosesi, qeyri-sağlam atmosfer və bunun ağır nəticələri psixoloji kontekstdə təhlil olunur. Gənc müəllif xarakterlərin psixologiyasına nüfuz edir. Əsərin vacib bədii elementi vicdandır. Ailə üzvləri- ana, qardaş və bacılar ona qarşı biganədir, O isə onların xoşbəxtliyi, rahatlığı üçün çalışır, fədakarlıq edir. Onun üçün gələn elçilərin qarşısına bacısını çıxarırlar, o, öz xoşbəxtliyini bacısına qurban edir. Bu sadəlövh altruizm ailə üzvləri tərəfindən qiymətləndirilmir. Bu qanunla mühakimə edilə bilməyən ailə cinayəti Onun həyatını alt-üst edir. Anası ölüm ayağında olanda belə öz günahını tam etiraf etmək istəmir, Ona sadəcə, buralardan çıxıb getməyi məsləhət görür.

Əsərin böyük bir hissəsi məktublar formasında yazılıb. Onun qardaş-bacıları bu məktublarda hər biri ayrı-ayrılıqda özləri və Onun haqqında yazırlar, bir növ öz günahlarını etiraf edirlər. Amma həm də bu günaha bəraət qazandırırlar. Bu məktublarda Onun taleyindən dolayı dərin peşmançılıq hissi yoxdur. Bu eqosentrik düşüncələr Onun xarakterinin açılmasında bir növ köməkçi vasitələrdir. Əsərin qəhrəmanı eqosu olmayan bir insandır və o, eqosentrik düşüncədən xilas ola bilməyən ailə üzvlərinin arasında yad cisim kimi dolaşır. Anasının ölümündən sonra O, evdən xəbərsiz çıxıb gedir, yüksək vəzifədə çalışan qardaşı isə əlindəki imkanlardan istifadə edib onu axtarmaqdan vaz keçir; öz adına, nüfuzuna xətər toxunacağından ehtiyat edir.  

Sonda günahkarın kimliyini müəyyən etmək oxucunun öhdəsinə buraxılır. Əslində qanunla mühakimə edilə bilməyən cinayətlər, qanunun əsaslana  bilmədiyi cinayətlər daha böyük və ağır cinayətlərə yol açır. Hər gün yüzlərlə belə cinayətlər baş verir və cinayətkar cəzasız qalır. Bu cinayətlərin ağrısını Onun kimilər çəkir...

Avanqard.net