Mirmehdi Ağaoğlu - Sevinc Çılğının kişi yazarlardan üstünlüyü

04.03.15

Artpress.az yazıçı Mirmehdi Ağaoğlunun şairə Sevinc Çılğının “Yumurta” hekayələr kitabı haqqında yazdığı məqaləsini təqdim edir.

Sevinc Çılğının kitabı mənim üçün 13 yox, 12 hekayədən ibarət idi. Çünki “Yumurta” hekayəsini əvvəldən oxumuşdum. Sevinc bu hekayəni mənə göndərəndə heç kitab söhbəti yox idi.
 
Açığını deyim, hekayə çox xoşuma gəlmişdi. Bəyənmişdim. Bilmirəm, təsadüfən belə alınmışdı, yoxsa qəsdən kitabın ən yaxşı hekayəsini göndərmişdi. Çünki kitabı oxuyandan sonra əmin oldum ki, “Yumurta” Sevincin kitabının ən yaxşı hekayəsidir.
 
Hekayə çox gözəl qurulub. Əsərin mesajı da aydındır. Süjet, struktur da öz yerində. Hekayədə razılaşmadığım bir məqam var. Sevinc qəhrəman üçün müəyyənləşdirdiyi simvolu oxucuya da qəbul etdirmək istəyir. Bu isə müasir nəsrdə qəbul olunan deyil. Yəni müəllifsən, öz fikrin özündə qalsın. Oxucuya imkan ver qoy özü seçimin etsin.
 
“Yumurta”nın qəhrəmanı Mədinə toyuğun yumurtlamasını xeyrə yozur. Ona elə gəlir ki, xoruz nəslinin artacağına sevindiyinə görə banlayır. Neçə ildir Mədinənin uşağı olmur deyə o, bu məsələlərdə çox həssasdır. Mədinə şüuraltı olaraq yumurtaya öz nəslinin də davamı kimi baxır. Amma iş elə gətirir ki, yumurtanı əri sındırıb içir.
 
Gün keçib il dolanır, Mədinənin uşağı olur. Amma ölü. Xəbəri öyrənən nakam ata şənlik üçün hazırlatdığı süfrəni vurub aşırır. Bu vaxt xoruz ortaya çıxıb banlamağa başlayır. Qeyri-ixtiyari oxucuda belə bir fikir yaranır ki, Mədinənin ailəsini xoruzun ahı tutub. Sevinc bunu Mədinənin düşüncəsi kimi verə bilərdi, amma vermir. Mədinənin uşağının olmamasında xoruzun nə “barmağı”? Təsadüfdür də belə alınıb. Həm də çarəsiz insan hər şeydə bir məna axtarar, Mədinə də bu mənanı yumurtada axtarıb. O halda əsəri mistika ilə, batil inancla yükləmək nəyə gərək? Adətən müəlliflər bu cür başa düşülməmək üçün bütün məsuliyyəti qəhrəmanın üzərinə atırlar. Sevinc isə buna getmir. Qəhrəmanın məsuliyyətini də öz üzərinə götürür.
 
Necə ki, bütün hekayələrdə sanki qəhrəmanların altından bir Sevinc obrazı da yatır. Hiss edirsən ki, yaşantıları Sevinc öz həyatında təcrübədən keçirib, duyub; bax bu odur, o Bakı ləhcəsi ilə danışan qız da, o şıltaq qəhrəman da Sevinc özüdür.
 
“Boş ev”, “Mələfə” və başqa hekayələr o qədər güclü deyil. Tutalım “Boş ev” hekayəsi hansısa əsərdə qəhrəmanın monoloqu kimi yararlı ola bilərdi. “Mələfə” hekayəsini isə hadisəni üstdən, özünü nəql etməklə yox, hadisənin içinə girib ordan nəql etməklə yazmaq olardı. Hekayələrin həcmindən də görünür ki, Sevinc buna getməyib. Bir ayağını qaçaraq qoyub ki, tez-bazar bitirsin. Elə onların yazılma tarixləri də göstərir ki, müəllif bu hekayələrə bir daha qayıtmayıb. 7-8 il əvvəl necə yazıbsa indi də o cür götürüb çap edib.
 
Bəzi hekayələrdə qabarıq dil xətaları gözə dəyir. Fikir şifahi nitqdə necə təqdim olunursa, elə də yazıya köçürülüb. Bu xətaları işləyib aradan qaldırmaq olardı.
 
Sevinc qadın hisslərini olduqca gözəl təsvir edib. Kişi yazarlar bu detalları dəqiq bilmədikləri üçün tutalım bir qadının doğuş səhnəsini üzdən yazırlar. Dərinə gedəndə də süni olduqları hiss olunur. Amma Sevinc qadının doğuş hisslərini məharətlə canlandıra bilir.
 
Və ya əsərlərdə sevişmə səhnələrinin kişi partnyorlar gözü ilə təsvir olunmasına öyrəşmişik. Sevincin hekayələrində isə biz əksini görürük. Özü də bunlar olduqca dəqiq və dolğun şəkildə təsvir olunur.
 
Bir məsələni xüsusilə qeyd edim ki, bu hissləri yazmaq bacarıqla yanaşı cəsarət də tələb edir. Sevinc isə bu iki xüsusiyyəti öz qələmində cəmləşdirməyi bacarıb. /lent.az/

Yenililklər
24.09.23
Azad Qaradərəlinin əsərlərinin III cildliyinin təqdimat və müzakirəsi olub
23.09.23
Zərdüşt Əlizadə - Mütləq kamillik həsrəti
21.09.23
“Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığı” jurnalının növbəti sayı çap olunub
21.09.23
“Bütöv Azərbaycan bədii təfəkküründə Şuşa” kitabı çap olunub
21.09.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu Polşa ilə əməkdaşlığın yeni istiqamətlərini müzakirə edib
19.09.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu Amsterdamda qədim türk yazılarına dair yeni sərgi açıb
29.08.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu Qazaxıstanda beynəlxalq sərgi keçirib
13.08.23
Azad Qaradərəli - Vay-vayımız, Türkmənçayımız
13.08.23
Azad Qaradrəlinin əsərlərinin cildlər üzrə nəşrinə başlanıb
04.08.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu Özbəkistanla işbirliyi əlaqələrini daha da gücləndirir
30.07.23
Azad Qaradərli - Dekadansmı, renessansmı?
22.07.23
“Ədəbi Proses – 10 il” elmi-yaradıcılıq müşavirəsinin yubiley tədbiri keçirilib
18.07.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu Vaqif Poeziya Günləri çərçivəsində yeni kitabını təqdim edib
12.07.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun yeni nəşri Molla Pənah Vaqifə həsr olunub
08.07.23
Günay Əfəndiyeva Qoşulmama Hərəkatının Nazirlər görüşündə çıxış edib
05.07.23
Günay Əfəndiyeva Türkiyənin İseveçrədəki səfiri ilə görüşüb
03.07.23
 “Kitabqurdu” I Yay Oxu Marafonuna start verilib
03.07.23
Heydər Əliyevin 100 illik yubileyi münasibəti ilə İsveçrə Konfederasiyasında konsert təşkil olunub
25.06.23
Diplomatik korpusun səfir və nümayəndələri Laçına səfər edib
19.06.23
“Qədim Türk yazı mədəniyyəti” adlı beynəlxalq konfrans keçirilib
19.06.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun mükafatlandırılma mərasimi keçirilib
16.06.23
“Mikloş Radnoti və macar poeziyası” adlı tədbir keçirildi
16.06.23
Türkiyədə “Elçinə ərməğan” adlı kitab nəşr edildi
16.06.23
I Yay Oxu Marafonu keçiriləcək
14.06.23
Süleyman Çələbinin “Mövlud” kitabınınm təqdimat mərasimi keçirilib
14.06.23
“Hüseyn Cavid və Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığı” kitabı işıq üzü görüb
06.06.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu II Türk Dünyası Ədəbiyyat və Kitab Festivalında təmsil olunur
06.06.23
Günay Əfəndiyeva 21-ci Alanya Beynəlxalq Turizm və İncəsənət Festivalında iştirak edib
06.06.23
Vüqar Əhməd - Ədəbiyyatşünaslığımızın parlaq siması - Şirindil Alışanlı
01.06.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu və Polşadakı Səfirliyimiz Varşava Beynəlxalq Kitab Sərgisində təmsil olunub
31.05.23
XI ANAİB Kitab Sərgisi keçiriləcək
31.05.23
Günay Əfəndiyeva Macarıstanın Xarici İşlər və Ticarət Nazirliyinin dövlət katibi ilə görüşüb
28.05.23
Gülşən Behbud - Sözü yaşayan və sözüylə yaşadan xanım
28.05.23
Hökumə Billuri (Həkimə İbrahim qızı Billuri) “Xalq Əmanəti” layihəsinin 23-cü nəşrində
26.05.23
Macarıstanda Xurşidbanu Natəvana həsr olunmuş “Şuşanın tək incisi” filmi nümayiş olunub
25.05.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu Oşda VII Beynəlxalq "Dünya xalqlarının dastanları" Festivalının əsas təşkilatçılarındanbiri olub
25.05.23
Xalq yazıçısı Elçinin 80 illik yubileyi münasibətilə elmi sessiya keçirilib
19.05.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu ilə Macarıstan arasında əməkdaşlıq genişlənir
18.05.23
AMEA-da Mir Cəlalın 115 illik yubileyinə həsr olunmuş elmi sessiya keçirilib
17.05.23
Azad Qaradərəli - Avdının şairliyi
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.