Vüsal Bağırlı - Qanadlı xilaskarlar...
13.02.19

Hekayə

“Elmlər Akademiyası” parkında rütubətli havaya qarışmış həzin çiskin altında qızımla gəzişir, erkən payızın yarpaqlarını sarı və qırmızının müxtəlif çalarlarına bürüdüyü ağacların  nəm siluetinə baxırdıq. Birdən o, əlimdən yapışıb məni sağa, səkinin kənarındakı kitab köşkünə tərəf dartdı.

- Ata kitab istəyirəm,  mənə nağıl kitabı al.
Köşkdəki arıq, pırpız saçları quş yuvasına bənzər, sırğalı oğlan bizi görcək gülümsündü. O, kimsəsiz məkanda həmsöhbət tapdığına görə sevinirdi. Mən qızımın ən xoşladığı əsəri, “Balaca şahzadəni” istədim.

Lakin, o, təəssüflə başını buladı, çiyinlərini çəkdi. Digər kitablar isə, ya artıq varımız idi, ya da qızıma maraqsız göründü. Biz üzrxahlıq edib sağollaşmaq niyyətindəykən, oğlan nazik üzlü kitabçanı bizə uzatdı.
- Buna baxın, maraqlı olacaq...

Heyvanların, quşların, balıqların insan orqanizminə, psixika və sağlamlığına təsirindən bəhs edən kitabda müxtəlif əhvalatlar  toplanmışdı.  Burada,  qara-qışqırıq salaraq iki yaşlı Hanka Kusku qida boğulmasından xilas edən tutuquşu Billi Kvaker də, fermer Co Enni ürək tutmasından qurtaran donuz balası Lulu da, göldə əzələ iflicindən batan gənci xilas edən Mimo adlı ağ balina da, başqa heyvanlar da var idi.  Kitabı vərəqlədikcə, içindəki əhvalatlara nüfuz etdikcə qızımın qaşları təəccüblə yuxarı dartılır, olmuş hadisələrdən söhbət açan nikbin sonluqlu qısa novellalara diqqətlə qulaq kəsilirdi.

Mən oxuyur, o isə səbirsizliklə bir hekayətdən digər hekayətə, növbəti səhifələrə keçməyimi gözləyirdi. Heyvanların insan həyatını xilas etməsindən söhbət açan kitabı vərəqlədikcə yadıma aşağıda bəhs edəcəyim başqa bir əhvalat düşdü: “Bankada bərkiyib buz qaxacına dönmüş dolmanı qaşıyıb, faşist kaskasına bənzəyən qazançaya əndərənə kimi hövsələm daralıb bir tikə oldu.

Qazın yaşıl alovu, qazançanın qaramtıl altını yaladıqca xörək xarta-xurtla qızırdı. Hələ küçədə olarkən baş qaldırmış canavar iştahası, yemək masaya gələnə kimi təzə alınmiş zavod çörəyinin yarıdan çoxunu məhv etdi. Təlatümlü aclığı əvəz edən məmnun toxluq, kürəyimi klassik güləşçi cəldliyi ilə köhnə divanın üstünə aşırdı.

Lakin, tənbəllik vaxtı deyildi. Mən, üstələyici yuxuya qalib gəlməli, quşları yedirtməliydim. Biri cəld, o biri nisbətən astagəl olan bu rəngarəng lələkli balacalar dalğalı tutuquşu cinsinə aid idilər. Tutuquşuları bacım saxlayırdı. Onun evdə olmadığı müddətdə isə quşların sağ və salamat olmasına cavabdeh mən idim.

Bu vəhşi təbiət qoynunda sağ qalma ehtimalları minimum olsa da, qəfəs mühitinin saxta asayiş və sabitliyindən məmnun görünsələr də, əslində onları dəmir barmaqlıq arxasında saxlamaq mənə həmişə yersiz görünürdü.

Lakin, üzərimə düşən məsuliyyəti və öhdəliyi vicdanla yerinə yetirməli, onların yemini, suyunu dəyişməliydim. İşi təzəcə bitirmişdim ki, qapı döyüldü.
Xalaoğlu qoltuğunda bir yığın “əkşn” janrlı videokaset qapının ağzında farağat dayanmışdı. Salam-kalam, hal-əhvaldan sonra, döşəkçəni yerə atıb, cəld mütəkkəyə dirsəkləndik və seçdiyimiz filmləri seyr etməyə başladıq.

Birdən, ətrafı bürüyən bərk səs-küy, çığırtı səsi bizi yan otağa keçməyə məcbur etdi. Orada gördüyümə inana bilmirdim. Tutuquşular hədsiz narahat görünür, bir yerdə qərar tuta bilmir, özlərini qəfəsin divarlarına çırpırdılar. Mən isə əlacsız halda ora-bura vurnuxur, ağıla batacaq bir vasitə tapa bilmədiyimdən, onlara görə təlaşlanırdım. Xalaoğlu çevirilib mat-məəttəl dedi:
- Bəlkə onların suya, qidaya ehtiyacı var?
- Yox e, qablarını təzəcə doldurmuşam!?
Heç nə anlaya bilmirdik. Yəqin, beş dəqiqə də belə davam etsəydi, onlar özlərini qəfəsin sərt, dəmir millərinə vurub həlak edəcəkdilər.

Fəqət, qəflətən baş verən təkan, hansısa qəribə, mübhəm bir qüvvə məni sərt şəkildə geriyə doğru itələdi və zərblə divara çırpdı. Ağrıdan gözüm qaraldı. Ətrafda olan hər şey, döşəmə, tavan, evdəki əşyalar, hamısı silkələnməyə, dəhşətli qüvvəylə titrəməyə başladı. Şkafın üzərindəki köhnə samovar və qab-qacaq qutuları gurultuyla yerə aşdı. Mətbəxdə yenə nə isə töküldü, harada isə partlayışa bənzər səs eşidildi.

Baş verənlərə tormozlayan beynim, hərəkət etmək, qaçıb qurtulmaq istəyən bədənimi sanki yerə mıxlamışdı. Xalaoğlunun “Zəlzələ !” qışqırığının səpdiyi soyuq duş effekti, instinktiv qorxu hissinə qarışıb məni çölə tulladı. Yalnız, bu zaman nə baş verdiyini anladım. Dördüncü mərtəbədən aşağı düşənə qədər sanki zaman dayanmışdı.

Bayırda 9 mərtəbə binalar ləngər vurur, qorxunc şəkildə əyilib-qalxır,  şiddətli xəzridən budaqları oyuncağa çevrilən zeytun ağacı kimi sağa-sola yellənir, adamı vahimələndirirdilər.
Zəlzələnin birinci dalğasından sonra, ondan heç də geri qalmayan ikinci dalğası da gəlib-keçdi. İnsanlar yavaş-yavaş özlərinə gəlir, bir-birlərinə təsəlli verməyə çalışırsa da, heç kəs evə, mənzilə qayıtmağa ürək etmirdi.

Birdən, yadıma quşlar düşdü. Axı, onlar məni xəbərdar etmişdilər!? Axı, onların səsinə, qara-qışqırığına vaxtında reaksiya versəydim, təlatümə, vəlvələyə, zəlzələyə hələ xeyli qalmış həyətə qaçar, tam təhlükəsizliyə qovuşa bilərdim!?

Xalaoğlunun israrına və etirazına baxmayaraq geri qayıdıb,  yaşadığım binaya girdim və sürətlə pillələri qalxmağa başladım. Dəhlizdən içəri girib,  təngənəfəs tutuquşuların olduğu otağa atıldım. Onlar isə heç nə olmayıbmış kimi var-gəl edir, məzəli səslər çıxarır, başlarını bir-birinə sürtərək, xoşbəxtcəsinə cükküldəşirdilər.”

Yenililklər
09.12.23
Səlim Babullaoğlu TÜRKSOY tərəfindən təltif olundu
09.12.23
Səlim Babullaoğlu - Allah və vətən aşiqi, böyük şair
09.12.23
Bakıda “Məhmət Akif Ərsoy. Seçmə şeirlər” kitabının təqdimatı olub
05.12.23
Dünya şöhrətli rumın şairəsi Ana Blandiana Bakıya gələcək
05.12.23
Kənan Hacının hekayəsi - Cin qapını bağlayır
05.12.23
Elçin Hüseynbəylinin hekayəsi - Dərs
05.12.23
Yevgeni Rezniçenko - Çağdaş rus poeziyası
30.11.23
Anar Məcidzadə - Canına dərd düşsün, ayrılıq salan
29.11.23
Həmin işıqlı günlər - Cavid Zeynallının yeni hekayəsi
29.11.23
Musiqili Teatr dekabr repertuarını təqdim edib
29.11.23
Pyes müsabiqəsi qaliblərinə mükafatlar təqdim olunub
29.11.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fonduna yeni prezident təyin olunub
28.11.23
Xuana İnes de la Krus - Günah keçisi kimi görürsünüz qadını
28.11.23
Mahir N. Qarayevdən iki şeir
23.11.23
Fəxri Uğurlu - Uzaqda təkbaşına dolaşan qəhrəmanlar
22.11.23
Kanadada “Yeddi gözəl” musiqi qrupunun konserti keçirilib
22.11.23
Fərid Hüseyn XIV İstanbul Beynəlxalq Ədəbiyyat və Şeir Festivalında iştirak edir
22.11.23
Bakıda Mədəniyyət və Yaradıcı Sənayelər Forumu keçiriləcək
22.11.23
Vaqif Sultanlının “İnsan dənizi” və “Ölüm yuxusu” romanları İngiltərədə yayımlanıb
22.11.23
Elnarə Qaragözova - Ali diqqət və rəğbətin dəyişməz ünvanı: Yusif Səmədoğlu
22.11.23
"Nobel mükafatına aparan yolun dərsləri: mif, reallıqlar, uğurlar və çağırışlar" beynəlxalq elmi konfrans keçirilib
22.11.23
Fərid Hüseynlə kürdəmirli oxucuların görüşü olub
06.11.23
"Mədəni diplomatiya vasitəsilə əlaqələr quraraq müxtəlif sivilizasiyaları bir araya gətirdik"
04.11.23
Astanada “Yıldız Sarayı Foto Kolleksiyasında XIX Əsr Türk Dünyasının Mədəni İrsi” adlı sərgi təşkil olunub
04.11.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun və Türk Akademiyasının rəhbərliyi Qazaxıstanın Xarici İşlər naziri ilə görüşüb
01.11.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu Bern şəhərində qədim türk yazılarına həsr olunmuş sərgi açıb
31.10.23
Türkiyə Respublikasının 100 illiyi İsveçrənin Bern şəhərində qeyd olunub
27.10.23
“Netflix” “The Crown” serialının son sezonunun ilk treylerini yayımlayıb
27.10.23
Özbəkistanda Yusif Vəzir Çəmənzəminli adına Azərbaycan mədəniyyəti və ədəbiyyatı Mərkəzi açılıb
27.10.23
Bədirxan Əhmədli - Akademik Kamal Talıbzadənin portret cizgiləri üzərinə
27.10.23
Türkiyədə XX əsr Cənubi Azərbaycanda ədəbi prosesin önündə gedən şəxsiyyətlərdən bəhs edən kitab çap olunub
27.10.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu Haaqada yubiley tədbirləri keçirib
26.10.23
Varşavada “Polşa və Türk Dünyası” mövzusunda konfrans keçirilib
25.10.23
Elman Cıvıroğlu - İbranice ve Ortak Türk Dili
25.10.23
İstanbulda görkəmli xanəndə Məşədi Məhəmməd Fərzəliyev haqqında kitabın təqdimatı olub
25.10.23
“Ulduz” jurnalının 650-ci yubiley nömrəsi işıq üzü görüb
25.10.23
Yazıçı-tərcüməçi Nəriman Əbdülrəhmanlı Qazaxıstanın “Dostluq” ordeni ilə təltif olunub
25.10.23
Osip Mandelştamın yaradıcılığına həsr olunmuş poeziya gecəsi keçirilib
25.10.23
Azərbaycanı Tədqiq və Tətəbbö Cəmiyyətinin yaradılmasının 100 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbir keçirilib
20.10.23
Qars Kafkas Universitetində “Heydər Əliyev və Türkiyə” adlı multidisiplinar beynəlxalq elmi konfrans keçirilib
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.