Çərlədib axırına çıxdığımız M.F.Axundovun əsrlərin gödənini yırtaraq gələcəyə doğru təşəxxüslə addımlayan məşhur “Hacı Qara” əsəri, əgər xatırlayırsınızsa, Heydər bəyin monloqu ilə başlayır. Heydər bəy gənc, yaraşıqlı, qoçaq bir oğlandır. O, ailə qurmaq, müstəqil həyata atılmaq, adam balası kimi yaşamaq istəyir. Fəqət bütün yollar bağlıdır. Əldə bir sənət yox, mövcud vəziyyət yaxşı heç nə vəd etmir. Rus hökuməti olmaya, əvvəlki vədələr ola, Heydər bəy kimi igid bir cavan arvad almaqda acizmi qalardı? O saat yol kəsər, xərac alar, lazım gəlsə, adam öldürərdi. Amma indi?! Üf-püf! Kişinin dərdi deyiləsi deyil. Yeganə yol: qaçaqmalçılıqdır! Yəni, nə olur-olsun, qanundan kənar bir iş görməlidir ki, əlinə-ovcuna nəsə gəlsin. 

Vəziyyət sizə tanış gəlmir ki? 

Sizi bilmirəm, şəxsən mənə o qədər tanış gəlir ki, elə bil ağlım kəsəndən bu vəziyyət dediyimiz andırla bir yerdə olmuş, dost-aşina kimi qolboyun yaşamışıq!

Mənim bir tanışım var, gözəl müəllim idi. Orta məktəb maaşı ilə heç cür dolana bilmədiyi üçün texnikuma keçdi. Burda qaz vurub qazan doldurmaq imkanı vardı da, bu başıbatmış bir iş görə bilmədi. Mən pul aldığım uşaqların auditoriyasına girə bilmərəm! Külü qoyum sənin müəllim başına! Elə bil marsdan-zaddan gəlib.

 

Nəsə... Bu da alınmadı. Müəllimlikdə perspektiv görmədiyi üçün keçdi jurnalistikaya. Yenə də maaş! Hərənin gündə bir qəzet açdığı dönəmlər idi. Hələ hörmətli Əflatun Amaşov yoldaşın qara siyahısı da yox idi. Gözümün qabağında neçə adam qəzet-jurnal hesabına varlandı, ev-mülk, var-dövlət yiyəsi oldu. Mənim tanışım yalnız yaxşı yazmaq peşində idi. Deyən yox idi ki, ay ağılsız, tutaq ki, bir kitablıq, ya iki kitablıq nəsə yazdın, nə dəyişəcək? Yaxşı jurnalist olmağına baxmayaraq burda da özünü dolandıra bilmədi. Nə qədər qarın çörəyinə işləmək olar? Yaş da ötüb keçir. Bunun ailə qurması var, toy-düyünü, ev-eşiyi var! Kimdi sənə “komsomolski” qız verən?

Ağlına hardan gəldisə məmurluğa imtahan verdi. Axmaq olsa da savadı var. Sənəd verdiyi yeri qazandı və bir gün gördüm ki, qırmızı qalstuk taxıb. Ancaq az keçməmiş maaşların azlığından gileylənməyə başladı. Gülməkdən uğunmuşam! O məmur ki, maaşın azlığından gileyləndi, alnının çatına paslı bir güllə lazımdır! Adam yanıb-tökülür! Ya, insan oğlu, səndə bir zərrə də olsun qeyrət yoxdurmu? Özündən başqa maaşdan gileylənən məmur gördünmü heç? 

İndi saç tökülüb, qarın başlayıb yekəlməyə... İndən belə pul-parası olsa da ona qız gəlməyəcək.  

      

Hələ bu soxasoxda yaradıcılıqla məşğul olan gənclər var. Bismillah olsun! Adamın canına vicvicə düşür! Nə edəcəklər, hara üz tutacaqlar, hansı qapını döyəcəklər? Bu adamları iki yol gözləyir, ikisi də fəlakətdir. Biri həqiqətin yanında şöngüyən məhrumiyyət, o biri ləyaqətsizliklə şərtlənən rahat həyat!

Nə yapasan, nə edəsən - o məmləkətdə ki, müğənni, idmançı və cinayətkar olmadan pul-para qazanmaq mümkün deyildir?!

İndi qaçalmalçılıq da mümkün deyil. Maşallah bizim gömrük kimsəyə göz açdırmır.

Allah işlərini avand eləsin! /qaynar.info/