Sözün qüdrəti…

         İnsan həyatını anlamağa başlayandan gündən mütləq ilahi varlığı düşünür: Allah nədir, ya kimdir? Fövqəlbəşər qüvvə, kainatın ulu, şəriksiz memarı, insanın mövcudluğunun səbəbkarı, yaradıcısı, yaratdığı qulun yiyəsi, ağası, böyüyü… Bu azman Ağa, Yenilməz Böyük nə istəyir qullarından? Verdiyi öyüd-nəsihətlə zəngin müqəddəs kitabların göstərdiyi yola uyğun yaşamaq və son nəfəsinədək Ona dua edib ibadətdə olmaq! Bunun üçün insan hər şeydən əvvəl nə etməlidir? Məyusedici də olsa, qorxmalıdır. Pis gündən, əzabdan, cəzadan, nəhayət cəhənnəmdən qorxmalıdırlar. Olmazdımı ali şüurlu insana qorxusuz, hürküsüz, özünəlayiq münasibət göstəriləydi? Olardı. Gözünü örtən, ağlını çaşdıran nəfsi olmasaydı… Uca varlıq baş verəcək təhlükədən Adəmə xəbərdarlıq etmişdi. Xəbərdarlığa baxmayaraq, şeytan zəif damarından - nəfsindən yararlanıb Adəmi yolundan azdırdı. Demək, insana yaradılışından təkcə söz batmır. Onu həm də qorxutmaq lazımdır. Allahın qulu olmaq əvəzinə Adəm nəfsinin qulu oldu. O gündən etibardan düşən, Yaradanın izni olmadan heç nə əldə edə bilməyəcəyini anlayan insanı, malik olduğunu da itirmək qorxusu sarsıtdı. Və cənnətdən qovulan andan bəşər ümmətinə qorxu hakim kəsildi.
        Belə çıxır ki, nə qədər xislətimizdə nəfsimiz yer tutacaq, Allaha sevgimiz də qorxudan olacaq. Qorxu naminə, nəfsimiz xatirinə Allahı sevməkdə nə dərəcədə səmimilik var? Şübhəsiz, qorxu olan yerdə səmimiyyətdən danışmağa da dəyməz. Əksinə riyakarlıq, yaltaqlıq, mədhiyyə şüurlarda kök atır, məddahlıq sənət zirvəsinə yüksəlir. Yəqin elə buna görədir ki, riyakarlıq adiləşib, məddahlıq qanımıza işləyib. Əgər qorxu olmasaydı Allahı sevməzdikmi? Şükür edib, itaətində olmazdıqmı? Xeyr! Allah bilir mələk olmamağımızı, nankorluğumuzu, naşükürlüyümüzü... Bizi nankorluq bəlasından qurtarmaq üçün hər kəsə ibadəti vacib sayır.
        Görəsən neynirmiş qeyri-səmimi, nəfsinin qulu olan binəvalarının dualarını, təriflərini?!. Heç demə insanın qorxudan yaranmış itaət dolu ehtiramının ifadəsi, Rəbbinə təsiri əsasən sözün köməyi ilə yaranırmış və küllü aləmin səltənət sahibi olan mərhəmətli varlığın bu qədir bilməzlərin ömürlərinin nə vaxtındasa səmimiləşən, qəlbdən gələn, adicə sadə sözlərdən ibarət dualarına, təriflərinə müəyyən mənada ehtiyacı varmış, sözdən RUH alır, ruhlanırmış!.. Heyrət, sən sözdə olan gücə, Allahın sözə verdiyi qiymətə, dəyərə bax! Əcdadının sözə əhəmiyyət verməməsinin min illərdir ki, əzabını çəkən Adəm övladı sözün qüvvəsinə, hesabına Yaradanının lütfündə qalmışdı! Yoxsa insanlıq dəyərsizləşib çoxdan Yer üzündən bəlkə də silinmişdi. Dünyanın məhvəri, istinadı imiş sözün qüdrəti…
 

Elegiya

         Neçə vaxtdır kənddə torpağın gözləri yol çəkirdi. Yedirtdiyi, böyütdüyü balasını - insan oğlunu gözləyirdi. Uzun illər idi, o, kənddən çıxmışdı. Darıxmışdı onun üçün. Sorağı şəhərdən gəlirdi. Az keçmədi eşitdi ki, balası evlənib, şəhərli balaları da dünyaya gəlib.
         Yenə neçə-neçə səhərlər, axşamlar, fəsillər gəlib keçdi. Torpaq gözləyirdi ki, balası, bəlkə, nə vaxtsa, bir gün onu xatırlayıb gələr, üstündə addımlayar..
          Günü-günə calayıb həsrətlə gözləyirdi. Amma, balası onu tamam unutmuşdu. Gedəndən-gələndən eşidirdi ki, balası böyük vəzifələrdə işləyir, dünyanın hər yerinə tez-tez səfərlərə çıxır. Xətrinə dəyirdi onu unudub dünyanı gəzməyi. Hətta qeyzlənib düşünmüşdü: qoy gəzsin, hara getsə də, gec-tez görüşən günümüz olacaq…
          Və dünyanın adi günlərindən birində kəndə qəfil xəbər gəldi: şəhərdəki insan oğlu öldü.
          Həmin gün, nəhayət, insan oğlu xalçaya bükülüb, kəndə-ana torpağına qayıdırdı. Onun diri gəlişini görməyən təbiət də çənə, dumana bürünmüşdü. Sən demə, insan oğlunun qocalmadan ölməsinə səbəb ana torpağın səbrinin qurtarması  imiş…
          Hər şeyi orda qoydu – şəhərdə… İşini, əzizlərin, dostlarını, qırılan ömrünü… Özü gəldi həmişəlik. İllərdir çarpışdığının, qazancının nəticəsi, nöqtəsi idi bu son mənzili...
          Həsrətli torpaq onu acgözlüklə bağrına çəkdi, rahatlanıb toxtadı, çəmənlikdə bir gilli təpəcik artdı, dalısıyca duman, çən çəkildi, göyün üzündə Günəş parladı.
           Elə bil, o insan heç dünyada olmamışdı…