Vahid Əziz - Bəs etmədi Nəsimini soyduğun?
13.03.15
AY ADAM!!!
Duyduqların, gördüklərin nəmənə, Dərya ağlım, nə kəisrsən dünyadan? Bir halda ki, nə sənədir, nə mənə - Qarasına nə gəzirsən, ay adam?!
Göydən düşən alamların kalıydı, Acı həyat o zamanlar balıydı! Yığdıqların bu dünyanın malıydı, Aparmağa tələsirsən, ay adam?!
Kotan sınmaz, torpaq çoxdan şumlanıb, Şamlıq iplər o vaxtlardan mumlanıb, Ağılsızlar təzə bilib şadlanıb; Sən köhnədən nə bilirsən, ay adam?
Övladındı gözlərini oyduğun, El-obandı yaman günə qoyduğun, Bəs etmədi Nəsimini soyduğun? Başım üstə nə əsirsən, ay adam?
Nəynən yusan axan qanlar silinmir, Yer üzünə qalmaq üçün gəlinmir, İndiyədək mənşəyimiz bilinmir; Arsız-arsız nə gülürsən, ay adam?
Görmürsənmi - bir müqəddəs məkan var, Get, agah ol, nə qədər ki, məqam var, Daş cildində çinar boylu adamlar - Çoxaldıqca kiçilirsən, ay adam!
Cavab vermir, səsləyirəm: "adamg", mən, Hamıyamı özgəyəm mən, yadam mən? Məhəbbətin şərabını dadan mən - Bəlkə sən də içgilisən, ay adamg
İSTƏDİM ÖZÜMLƏ APARAM ONU...
Qaytara bilmədim dəli çovğunu - pərtəm, gül yanında yaxşı düşmədi, istədim özümlə aparam onu - olmadı, çiçəyin yaşı düşmədi.
Buralar o vaxtdan hələ də qardı, bəxtəvər yerlərdə bəlkə bahardı! Ömrün payızına dözmək olardı, amma ki, imanlı qışı düşmədi.
Sındım qızılgülə könül verəndə, sevgim dəfn olundu yaşıl çəməndə, bülbül izləri var ləçəklərində - özgələr dərdimi başa düşmədi.
Könlümün harayı sərgərdan, səfil, çoban tütəkləri ötməkdə dil-dil, təkcə Məmməd ARAZ yanıqlı deyil; çoxları zər tutdu, qoşa düşmədi.
Çiçək pıçıltıyla: "Nə qəmdi?" - dedi, "Nə görkəm, nə qəhər, sitəmdi?" - dedi. öpdüm, Vahid ƏZİZ, "Siftəmdi" - dedi, sən bilən - başıma daşı düşmədi!?
YOLLAR HƏYATIMA: "BİTDİM" - DEMİRSƏ...
...əzəl yer üzünə cığırlar düşüb, sonralar böyüyüb - yollara dönüb, siftə bir-biriylə anlar bölüşüb, dərdləşib, birləşib - aylara dönüb.
İnsanlar paylaşıb duzu-çörəyi, ucalıb həyatda yol arayanlar, dünya - kainatın çarpan ürəyi, ürəyi yaşadan damardı yollar.
Hərdən könüllərə mehman getmişəm, cığırlar dolaşıq, yollar daşlıdı, bəzən gözləmişəm, bəzən küsmüşəm; səslər eşitmişəm: "hayıf, yaşlıdı".
Çırpdı toxuduğum palaz-kilimi, keçə döşəkcəmi altına saldı, dünya - həyatımın Yetmiş ilini "Sağ ol" - söyləmədən ömrümdən aldı!
Mən bura dolaşıb - gəzməkçün deyil, əbədi qalmağın şərtiylə gəldim; mənasız-məzmunsuz keçdi neçə il, amma ki, yolumun yerini bildim.
Kövrəldim, çox oldu erkən sınanlar, xeylisi buralı ola bilmədi, cazibə qüvvəsi zəif olanlar vaxtın orbitində qala bilmədi.
Hər biri bir yana varıb - getsə də, mütləq - işıq yeri, od-ocağı var, yollar həyatıma "Bitdim..." - demirsə, olsun ki, başqa bir umacağı var...
OLAR...
Gördünmü sirkəni qab çatladanda? - Şuluq eləyəni kasada olar, Sənət belədi ki, söz meydanında Pəhləvan da olar, kosa da olar.
Hər kəs vaqif olmaz haqqın səsinə, Onunçün dövran da gedər tərsinə, Dil də bağlı olar dil yeyəsinə - Uzunu da olar, qısa da olar.
Çoxdandı yayınmaz heç nə gözümnən, Müştəbeh sanmayın məni özümnən! Ariflər yanında qorxma sözünnən - Kamallı sözünü yozsa da olar.
Beynimin şəkli var içində qozun, Sirriyəm arılar daşıyan tozun, Təki məzar yerim Vətənim olsun - Qəbrimi yabançı qazsa da olar!
Çaylar var azalıb, mənsə artmışam, Min yol öldürüblər - kəfən yırtmışam, Neçə canavara göz ağartmışam, Quzular dərədə gəzsə də olar.
Gözüm yox qürbətdə, özgə malında, Gəzmərəm kölgədə, yad amalında, Bu Vahid ƏZİZə, Vətən yolunda, Göydə qartal kimi süzsə də olar...
MİSİMİ SATARDIM QIZIL YERİNƏ...
Solan bağ-bağçanın nə yaraşığı Payız aylarında yağmur olmasa, Küsən könüllərin yox barışığı Sevən taleyində uğur olmasa.
Göylərdə qaraltək süzə bilərdim, dünyanı ümidsiz gəzə bilərdim, dağların yükünə dözə bilərdim başım bədənimdən ağır olmasa.
Nədən ocağımın yandırır közü? Yer oldu haqqın da keçmədi sözü, bilirəm, haçansa çıxacaq gözü Tanrı yetim qoyan fağır olmasa.
Gülüm, bəd yuxumun yozul yerinə, qəlbdəki arzumsan; yazıl yerinə, misimi satardım qızıl yerinə - üstündə göyərən paxır olmasa.
Əhsən o bülbülə qəfəsi yoxdu, can var yanmağa həvəsi yoxdu, vallah, üzümlərin əvəzi yoxdu sonu dava salan çaxır olmasa...
KÜÇƏDƏ...
Baxıb gülər qoşa gedən cavanlar, Dan sökülür, qurtarmaqda gecə də, Ay yuxusu eşqə qurban olanlar, Yata bilsəm nə işim var küçədə?
Neynəmişəm, hər addımım söz olur? Deyilənlər ara-sıra düz olur! Axı, niyə hamı mənə göz olur - Gör, nə qədər gəzişən var küçədə?
Bu, əzəlki "Torqovunun" yoludu, Hər qarışı xatirələr doludu, Elə bil ki, qaratikan koludu - Gözəllərə ilişən var küçədə!
Kövrələrəm xoş nəzərlər duyanda, Xəyalımda çiynimə baş qoyanda, Təbəssümüm evə işıq yayanda Soruşarlar: "Girişən var küçədə?!"
Kaş ki, hələ ömür sürə biləydim, Öz boorcumu Yurda verə biləydim, Hamımızı xürrəm görə biləydim, Eh..., o qədər pərişan var küçədə.
Gözüm qaldı - yaraşıqlı boy gedir, Arxasınca baxışlardan çay gedir, Desinlər ki: ""Gül bayramı", toy gedir", Deməsinlər: "Savaşan var küçədə..."
TƏLİMLƏR KEÇƏCƏM CANAVARLARA...
Yazıq, buraların yırtıcıları, Güllə neçəsinin köksünə dəydi! Bizim obaların canavarları Kaş ki, bir balaca əhliləşəydi!
Bizim çobanlar da xeyli günahkar - Onlara qurdların işi düşməyib?! Qoyunla anlaşıb, iti qananlar Cəsur canavarla isinişməyib.
Kaş ki, bir balaca bic tərpənəydi; Çaqqal da o sayaq, tülkü də o cür - Onda, adamlara yatmaq nəyidi Torpağı zəbt olmuş ölkədə o cür!
Dərdimiz nəyidi dil tapa bilsək - Hər yerdən sürünər bizim ilanlar, Əgər ki, düşməni tanıda bilsək, Yalquzaq od kimi partizan olar! Öyrətsək - yolunu salar dağlara, Canavar elə bil quş olub gedər, İnanın, partizan canavarlara Bütün yırtıcılar qoşulub gedər!
Haçansa silahlar dinənə kimi Bu qurd o qurdlardan qisas alardı, Gəmirib Şuşada dirəklərini, Düşmən bayrağını yerə salardı!
Meşələr şahından dəstək alacam, Təlimlər keçəcəm özüm onlara, Nəğmələr yaradıb heykəl quracam Məhv olmuş partizan canavarlara...
DAŞLAR ŞAQQILDAYIR, ZƏRLƏR ATILIR...
...Tanıya bilmədim köhnə çayçını, Siqaret tüstüsü duman yaradıb, Burda gələcəyin çıxacaq canı - Kim oyun qurubsa, yaman yaradıb!
Bu darlıq nə cürə yığıb milləti, İnsanlar başını, gör harda qatvr? Nə Vətən söhbəti, nə el qeybəti; Hamı bir-birinə atmaca atır.
Siqaret tüstüsü - quduz canavar, Qəzetə baxılar elan yerinnən, Söhbətlər, filanlar alverdən olar, Ya da "Sovetskinin" sökülməyinnən.
Bu cür kim tanıtdı haqqın yolunu? Hər adam bir cürə qumar oynayar - Kimi falçılara tökər pulunu, Kimisi bəxtini zərlə sınayar.
Yox-yox, bu çayxana adi yer deyil - Burda zər tutanlar döyüşləri var, Kimlərsə məxsusi yazıb elə bil - Nərdin öz mədəni "söyüşləri" var.
Həm də ki, məzəli deyilişləri; Atalar sözləri yada salınar, Bəzən uduzana ilişənləri Çırparlar, şapalaq altda salınar.
Mən də ara-sıra bu çayxanaya Gələrəm tarixdən, dildən danışam, Bu "xına bənzəmir köhnə xınaya" - Eşidən olmayıb, çox bağırmışam!
Burada zəkalı söz deyə bilmir, Çayçı divarları nəynən bəzəsin? Çayxana Bakıya bənzəyə bilmir, Qorxuram Bakımız ona bənzəsin...
|
