Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyində avstraliyalı ingilis yazıçısı və publisist Ceyms Oldricin 100 illik yubileyinə həsr olunan “O, Azərbaycanı sevirdi” adlı elmi sessiya keçirilib.

Tədbirdə filologiya elmləri doktoru Şahin Xəlillinin “Ceyms Oldric və Azərbaycan” kitabının təqdimatı olub. Kitabın elmi redaktoru akademik Rafael Hüseynov, rəyçiləri professorlar Qəzənfər Paşayev, Qorxmaz Quliyev və Aynur Sabitovadır.

Tədbirdə “O, Azərbaycanı sevirdi” adlı məruzə ilə çıxış edən akademik Rafael Hüseynov Ceyms Oldric qələminin, yazıçı təfəkkürünün XX əsr Azərbaycanın mədəni, siyasi mənzərəsindəki gerçəkliklərin carçısı kimi mühüm rolundan, ruhu və düşüncəsi ilə Azərbaycan torpağına bağlı olan bu ingilis ədibinin yaradıcılığından söz açıb. Xatırladıb ki, 1993-cü ildən başlayaraq muzeydə C.Oldricin yaradıcılığına həsr edilən müxtəlif tədbirlər keçirilir. 2003-cü ildə isə Ədəbiyyat Muzeyində yazıçının 85 illik yubileyi yüksək səviyyədə qeyd edilib.

R.Hüseynov bildirib ki, əsrlərboyu Azərbaycanın tarixi gerçəkliklərini, zəngin mədəni, etnoqrafik, coğrafi dəyərlərini dünya ictimaiyyətinə çatdıran yüzlərlə qərb səyyahları, xadimləri olub. XX yüzilliyin belə məşhur fikir adamlarından biri də mənşəcə avstraliyalı ingilis yazıçısı, publisisti Ceyms Oldric idi. O, hələ yetkinlik yaşlarından doğulub böyüdüyü ucqar Avstraliya şəhərindən ayrılaraq İkinci Dünya müharibəsi illərində hərbi müxbir kimi fəaliyyətə başlayıb. Sonralar müxtəlif bədii nəsr əsərlərinin müəllifi kimi tanınacaq Oldricin həyat yolu onu Azərbaycana da gətirib. Yazıçının yaradıcılığında Azərbaycan mövzusu əhəmiyyətli yer tutur. Bu ölkəyə maraq, onu öyrənmə və ona bağlılıq hissi yazıçının məşhur “Diplomat” romanını ərsəyə gətirməsi ilə nəticələnib. Azərbaycandan, onun zəngin dil xəzinəsindən, İranda yaşayan azərbaycanlıların 1945-1946-cı illərdəki milli azadlıq hərəkatından bəhs edən bu dəyərli əsər çox keçmir ki, bütün dünyaya yayılır və otuza yaxın dilə tərcümə edilir.

Qeyd edilib ki, C.Oldricin ölkəmizə bağlılığı Azərbaycan ədəbiyyatında görkəmli yazıçıya həsr olunanı bir sıra əsərlərin yaranması ilə nəticələnib.

Məşhur ingilis yazıçısının dəfələrlə keçmiş SSRİ-də, o cümlədən Azərbaycanda olduğunu deyən akademik onun 1953-cü ildə Ümumdünya Sülh Şurasının Qızıl medalına, 1973-cü ildə isə “Xalqlar arasında sülhü möhkəmlətməyə görə” Beynəlxalq Lenin mükafatı laureatı adına layiq görüldüyünü bildirib.

C.Oldricin hər zaman ölkəmizi çox sevdiyini və ona çox bağlı olduğunu deyən R.Hüseynov dünya şöhrətli yazıçının Azərbaycanla bağlı fikirlərini diqqətə çatdırıb: “Mənim qəlbimdə həmişə Azərbaycanın məxsusi yeri olmuşdur. Bu ölkəni, bu məkanı ürəkdən sevirəm. Azərbaycan dünyada gözəl nə varsa, onun vəhdətini özündə təcəssüm etdirir. Bu ölkəni seyr edəndə insan vəcdə gəlir. Burada yurd da, adamlar da bir-birinə yaraşır. Bu yer də, bu məkan da, bu yerin insanlarının ruhu da bir-birini tamamlayır. Mənim bu düşüncələrim Azərbaycana olan sevgimdən, istəyimdən qaynaqlanır”.

Sonra R.Hüseynov “Ceyms Oldric və Azərbaycan” elmi publisistik, ədəbi esselər toplusu və kitabın müəllifi Şahin Xəlillinin yaradıcılığında C.Oldricin yeri və rolu barədə məlumat verib. Bildirib ki, kitab Azərbaycan-ingilis qarşılıqlı ədəbi əlaqələrində xüsusi yeri ilə seçilən, xalqımızın tarixi, mədəniyyəti və mübarizələrlə dolu həyat yolu haqqında məşhur “Diplomat” əsərinin müəllifi, ingilis yazıçısı Ceyms Oldricin anadan olmasının 100 illiyinə həsr olunub. Topluya ədibin yaradıcılığında xüsusi yer tutan “Diplomat” və “Silahlı sərsərilər” romanının materialları əsasında Ş.Xəlillinin “Ceyms Oldric və Azərbaycan” adlı elmi-ədəbi düşüncələri, eləcə də tanınmış sənət adamlarının çıxışları daxil edilib.

Sonra filologiya elmləri doktoru Şahin Xəlilli, professor Qəzənfər Paşayev Ceyms Oldric şəxsiyyəti, yaradıcılığı haqqında məlumat verib, 15 il əvvəl Ədəbiyyat Muzeyində görkəmli yazıçının 85 illik yubileyinin yüksək səviyyədə qeyd olunduğunu bildiriblər. Telejurnalist Etibar Babayev Ceyms Oldriclə bağlı görüşünü xatırladıb, onunla bağlı xatirələrini bölüşüb.