Şəhla Aslan - Feminizmindən qorxanlar...

21.12.19

Kişinin başının tacı hesab olunan qadın orta əsr Avropasında hüquqsuz vəziyyətdə idi. Matriarxat və patriarxat dövrlərinin bir-birini əvəz edərək, amazonkaların cəhdinin uğursuzluğunu sübut edərək tarix bu problemin həllində çox dolanbanclardan keçmişdir. İndi də “qadın heyvanla kişi arasında bir məxluqdur” inancı ilə yaşayan Qərb qondarma qadın azadlığı şüarı ilə siyasi yolla dünyanı silkələdi. Əvvəlcə femiziya, başqa sözlə, cəmiyyətin bütün sahələrində qadınların rolu və təsirinin artması, onların ənənəvi kişi ixtisaslarına, vəzifələrinə yiyələnməsi kimi humanist tələb daha sonra qadınlara da kişilərlə bərabər hüquq verilməsi kimi siyasi məna qazandı. Zaman-zaman çözülən feminizm cərəyanı barədə düzgün münasibətlərlə yanaşı təəssüf doğuran fikirlər də meydana çıxır. Bizə yabancı olan bir cərəyanın məhz Şərq qadınının hüquqsuzluğundan nəşət (törəmək – red.) etdiyini hökm etmək ədalətsizlikdir.

Əgər Şərqə İslam Şərqi kimi yanaşılarsa, “Quran”da qadına verilən qiymətə baxmalıyıq. Yox, əgər bizə türk gözü ilə baxılırsa, “Dədə Qorqud” dastanında qadın azadlığının hansı səviyyəsində olduğunu yada salsaq kifayətdir.

Füzulinin bir əsərindəki “Et vücudun əsəri xilqəti-əşya səbəbi” misrasına nəzər yetirək.  Burada şair peyğəmbərə müraciət edərək onun bədəninin əsəri olan qızı Fatimeyi-Zəhranın bütün kainatın yaranma səbəbi olduğuna işarə edir. Bax, qadına İslamda verilən qiymət budur! İndi boğazımıza keçirilən fetişləşmiş feminizm hara, qadın azadlığının belə zirvəsi hara?

Qadınlar feminizmdən istifadə edərək qadın terror təşkilatını yaradıb kimə qarşı terror edə bilərlər? Kişilərə qarşı? Bu ki absurddur! Özünü azad hiss edən heç kəs terror etməz. Azadlıq isə sərhədsiz deyildir. Allahın qulu, bəndəsi olan adam, artıq heç kəsin qulu olmaz, eləcə də kişidən asılı olduğunu, amma onun başının tacı olan qadın öz ərindən başqa heç kəsə tabe olmaz.

“Qadınlar öz bədən quruluşlarına görə milyon illərdir ki, yalnız uşaq doğmaq, onu böyütmək üçün nəzərdə tutulmuşdur” deyənlər haqlıdırlar. Amma nəsil artımına qalsa, kişi fiziologiyasının da tam fərqli özəllikləri vardır. Məgər hansısa fiziloji fərq üstünlükdürmü?

İdrak fərqinin özü belə, liderliyə əsas vermir. Əvvəla, Alber Kamyu kimi nəhəng filosof idrakı etibarsız sayır, ikincisi də kişi idrakı nə qədər inkişaf edirsə, qadın beyni bir o qədər ülvi, müqəddəs məxluq kimi yanaşır. Niyə qadınlardan, feminizmdən bu qədər qorxuruq?

Feminizm öz məcrasından çıxaraq niyə cəmiyyət üçün kabusa çevrilmişdir? Bəlkə günah qadına layiqli dəyər verməyən cəmiyyətdədir? Qadınlığı çox olan, kişi isə kişiliyi çox olan varlıqdır. Bu tezisin özü insanın Adəm övladı olduğuna bir işarədir. Əvvəlcə vahid bir varlıq olub - onda həm kişilik, həm qadınlıq əlamətləri var idi. Sonra isə cəmiyyətin inkişafı üçün ondan bir cüt fərqli varlıq yaranmışdır; qadınlığı çox olan, lakin kişilik xüsusiyyətlərindən də məhrum olmayan qadınlar və yerdə qalan, yəni kişiliyi çox, lakin qadınlıq xüsusiyyətlərini də ehtiva edən kişilər. Vəssalam, bütün dahilərin qəbul etdiyi bu həqiqəti etiraf etməkdənsə, feminizmə qarşı cəbhə açmaq qarşı tərəfi qıcıqlandıraraq o adamlara sərf edir ki, onlar bu feminizm söhbətini ortaya atıblar. Şərq fəlsəfəsini, Quranı, Füzulini öyrənmək lazımdır.

Bir filosof müsahibəsində deyir ki, qadınlara qarşı cinayətlərin bir çoxu kültürəl səbəblərlə bağlıdır. Onlarla mübarizə aparmaq gərəkdir. Bu “kültürəl” nə olan şeydir? Əgər “mədəni” deməkdirsə, paradoks yaranır. Əgər sivilizasiyanın inkişafı nəzərdə tutulursa, belə çıxır ki, mədəni səbəblərlə mübarizə aparmaq lazımdır. Çıxış yolunun belə mücərrəd ifadəsi, əslində çıxış yolunun göstərilə bilməməsi kimi yozulur. Bir də ki niyə bu cür dolaşıq fikir səsləndirilir? Şərq fəlsəfəsi o qədər anlaşıqlıdır ki, belə fikir manipulyasiyasına ehtiyac qalmır.

Fəlsəfəni bir vasitə kimi özündə etiva edən Kəlam elmi isə nə qədər dolğundursa, bir o qədər də anlaşıqlıdır. Metafizikadan tutmuş ateizmə qədər, nihilizmə qədər hər şeyi əzbərləyirik, bircə əsl, düzgün mənbə olan İslama çəpəki baxırıq. Nəticə də göz qabağındadır, - labirintdə ilişib qalırıq. Məsələn, “fəlsəfə həm də praktik sahədir” sözü ilə nə demək istəyir müəllif? Axı fəlsəfə nəzəri elmdir və “həm də”si yoxdur. Yaxud “qadının güclü olduğu ekzistensial sahələr var” cümləsi ibarəbazlıq naminə toqquşdurulmuş cümlədir və istilah yerinə düşmür. Çünki, ekzistensializm həyatın mənasızlığı, ictimai fəaliyyətin faydasızlığı, əxlaqın əsassızlığını iddia edən fəlsəfi cərəyandır. Onda qadınların yalnız boş şeylərdə kişiləri üstələdiyini iddia edən müəllif öz-özünü inkar edir, axı o, özü bəzi dahi qadınların adlarını sadalamışdı.

Şərq fəlsəfəsində kişi-qadın münasibətləri elə gözəl şərh olunur ki heç bir qondarma şeylərə ehtiyac qalmır. Tusinin “Əxlaqi-Nasiri” əsərinə müraciət etməyən filosof əlbəttə həqiqət yolunu görə bilməz. O, dönə-dönə deyir ki, Fərabi, Aristotel, Sokrat və s. kimi dahilərin fikirləri belədir və “Quran”la tam uzlaşır. Kişidə kişi xüsusiyyətlərinin, qadında isə qadın xüsusiyyətlərinin olması fəzilətdir. Tərsinə, kişidə qadın xüsusiyyətləri, qadında kişi xüsusiyyətlərinin olması isə rəzalətdir. Bunu dərindən dərk edən hansı qadın hər yerdə kişi ilə yarışa girərək, feminizm şüarını bayraq edərək rəzalətə yuvarlanar və kişilər də qadın hərəkatından lərzəyə gələrək, “amandır, qadın terror təşkilatı yarana bilər!” deyə fəryad edər? Hərə bacardığı işi görməlidir. İstisnalar isə həmişə olub, bundan sonra da olacaq.

Mariya Kurinin nüvə fizikasındakı kəşflərinə görə Nobel mükafatı alması feminizmin qələbəsi yox, qadın dühasının sübutudur.

Feminizmdən qorxmaq əvəzinə dəyərlərimizə qayıtmalıyıq, əsrlərin sınağından çıxmış kitablara müraciət etməliyik, hər biri bütün dünyaya əxlaq, elm, həqiqət öyrətməyə layiq mütəfəkkirlərimizi öyrənməliyik. Çünki onlar daha güclü mənbəyə - Allaha istinad etmişlər. Onda qadınlarımız özlərinin qadın və tam azad, kişilərdən heç də az hüquqa malik olmadıqları üçün rahatlıq, aramlıq hiss edəcəklər. Kişilər də kişi və tam azad, tam hüquqlu fərd olduqları üçün özlərini xoşbəxt sayacaqlar. Bu iki fərd bir-birinə xidmət etməkdən məmnunluq duyacaqlar. Əsası isə odur ki, qadınlarımızın nə yeni amazonka dövlətini dirçəldəcəklərindən, nə də kişilərə qarşı terror təşkilatı yaradacaqları kimi mövhumatlar heç kəsi xoflandırmayacaq.

Yenililklər
04.04.24
Kino Agentliyi gənc kinematoqrafçılara dəstək məqsədilə Alternativ Kino  Akademiyası təsis edib
15.03.24
Türk mədəni irsinin qorunması üçün vahid mexanizm formalaşdırılmalıdır
15.03.24
Gülnar Səma - Ulucay Akifin “Pul axtaranlar”ı
13.03.24
“Kinomuzu yaradanlar, Kinomuzu yaşadanlar” layihəsinə start verilir
13.03.24
Mehriban Ələkbərzadə: “Əsrə bərabər gün” tamaşası dünən, bu gün, sabah kontekstində yaşadığımız əsrə baxışdır
13.03.24

Azərbaycan London Beynəlxalq Kitab Sərgisində təmsil olunur

11.03.24
"Oskar" mükafatının qalibləri məlum olub
06.03.24

Dövlət sifarişi ilə “Kür - çaylar anası” sənədli filmi istehsalata buraxıldı

03.03.24
Asif Rüstəmli - Azərtac nə vaxt yaradılıb?
29.02.24
Abbasəli Xankişiyev - Dağlar kimi məğrur saxla başını
29.02.24
Əlirza Zihəq - Şuşa zəfəri
29.02.24
II Kitabqurdu Payız Oxu Marafonunun qalibləri mükafatlandırılıb
27.02.24
Azərbaycan Respublikası Kino Agentliyinin fəaliyyəti qənaətbəxşdir
23.02.24
Kənan Hacı - Korifeyin həyatını cəhənnəmə çevirən Dahi - Mahir Qarayevin "Sonuncu korifey" romanı üzərinə qeydlər
10.02.24
Öz nəğməmlə tək qalmışam indi mən - Höte
08.02.24
Gülnar Səmanın “Sözümüz sözdür-2” kitabı “GlobeEdit” nəşriyyatında çap olunub
01.02.24
Rus poeziyasının Gümüş dövrü - Seçmə şeirlər
01.02.24
Rəşad Səfər - Çığıranlar və çığırmayanlar
29.01.24
“İsveç nəsr antologiyası” ilk dəfə Azərbaycan dilində
29.01.24
Küyülü Nəccari Səid - Olumla ölüm arasında
29.01.24
Qulu Ağsəs haqqında kitab işıq üzü görüb
27.01.24
Natəvana "yaxılan" qara və qırmızı boyalar - Fərid Hüseyn yazır
25.01.24
Mahir N. Qarayev - Qara maskalı qatil
25.01.24
Tanınmış alim Paşa Kərimov vəfat edib
25.01.24
Fərid Hüseyn - Sözümüzü Allaha çatdırana vida
24.01.24
Vaqif Sultanlının “İnsan dənizi” romanı Təbrizdə yayınlandı
16.01.24
"Arşın mal alan" Ankara Dövlət Opera və Balet teatrında nümayiş olunub
16.01.24
Mahir N. Qarayev - Bir dəqiqəlik sükut, yaxud fikirli gördüyüm fikir adamı
16.01.24
Səfər Alışarlı - "Səs" romanı ustalıqla yazılmış əsərdir
16.01.24
Dünyaca məşhur roman Azərbaycan dilində - İlk dəfə
16.01.24
Səlim Babullaoğlu - Düma, Natəvan, xəncər, arxalıq və oyun
14.01.24
Ədəbiyyat İnstitutunda unudulmaz şair Nurəngiz Günə həsr olunmuş tədbir keçirilib
10.01.24
Bu boyda ömrü məhəbbətsiz necə yaşayasan? - Orxan Vəlinin Nahit xanıma məktubları haqqında - Fərid Hüseyn
10.01.24
Bolqarıstanda beynəlxalq festivalda ölkəmizi “Açar” bədii filmi təmsil edəcək
10.01.24
Tanınmış yazıçı, ədəbiyyatşünas Çingiz Hüseynov vəfat edib
10.01.24

"Dünya ədəbiyyatı" dərgisinin "Macarıstan" sayı və "Macar ədəbiyyatı" antologiyası nəşr olunub

26.12.23
Zərdüşt Əlizadə - Qəm-qüssə, kədər şairi
20.12.23
Fərid Hüseyn - Orxan Vəlinin Nahit xanıma məktubları haqqında
18.12.23
İki şair, iki şeir - Mahir N. Qarayev və Sesar Valyexo
18.12.23
Fərid Hüseyn  Bişkekdə Çingiz Aytmatova həsr olunan beynəlxalq forumda iştirak edib
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.